
صحن غذا، سرای غذا یا فود کورت؟! |پاسخی برای پرسش «فود کورت چیست؟»|
شاید شما هم جزو کسانی باشید که تا به حال حداقل یکبار نامهایی چون «صحن غذا»، «سرای غذا» و «فود کورت» به گوشتان خورده و پس از تفکر در رابطه با دو مورد اول — که فارسی بودنشان گویای بطن ماجراست — از خودتان پرسیده باشید، «فود کورت چیست؟».
البته اگر داخل این سیر عظیم انتقال اطلاعات، پیشتر با مفهوم فود کورت آشنا شده و حالا میخواهید با خیال راحت از کنار این مطلب عبور کنید نیز میبایست بدانید که پرسش «فود کورت چیست؟» تنها یک سوال کلی در رابطه با ماهیت این مقوله نوپا نبوده و اگر به مطالعه ادامه دهید، رستوپرو شما را با نکات بسیار جالبی در این زمینه آشنا خواهد کرد! پس با ما همراه شوید تا یکبار برای همیشه، لیکن به شکلی جامع، پاسخی برای پرسش «فود کورت چیست؟» بیابیم.
این غول تجاری از نوادگان یک غول تجاری بزرگتر است!
به دنبال پاسخ پرسش «فود کورت چیست؟»، میبایست جستوجویمان را از ریشههای آغاز حس نیاز به چنین پدیدهای آغاز کنیم؛ در واقع پدر حوزه فود کورت پدیدهای بزرگتر است که ما اکنون با نام «مرکز خرید» از آن یاد میکنیم.
پس از رشد اقتصادی کشورهای صنعتی و آغاز ریشههای کاپیتالیسم در کنار فشارهای رسانهای مبنی بر لزوم مادیگرایی و مصرف هرچه بیشتر جهت ساختن یک زندگی بهتر، فضای مناسبی در بستر اقتصادی این جوامع برای آغاز کسب و کاری بزرگ فراهم شد. مبنای اصلی این کسب و کار که ما آن را اکنون با نام «مراکز خرید» میشناسیم، بر پایه افزایش فروش و جذب خریداران بیشتر استوار بود و با همین ماهیت نیز فعالیت خود را در کشورهای توسعه یافته آغاز کرد.
مراکز خرید در واقع دنبالهروی فضای رسانهای عصر شکوفایی اقتصادی در کشورهای صنعتی بوده و همانند قاب جذاب تبلیغات تلویزیونی، حداکثر تلاش ممکن را جهت فریب و ترغیب خریداران داشتند. مردمی که پس از عبور از دورانهای سخت — خصوصا پایان گرفتن اغلب جنگهای بزرگ — قصد تعریف دوباره زندگی خود را داشتند، تحت تاثیر همین فضای تبلیغاتی و کاپیتالیستی قرار گرفته و خوشبختی را صرفا در خرید و فروش بیشتر خلاصه کردند.
دقیقا در همین زمان، و با توجه به این نیاز عظیم جامعه، تاجران و سرمایهگذاران خوش ذوق دست به کار شده و بنیان افتتاح مکانهایی اختصاصی جهت ترغیب مردم به خرید و فروش را پایهگذاری کردند. این اتفاق برای اولین بار — به شکل رسمی — در سال ۱۹۵۶ و در ایالات متحده آمریکا رخ داد؛ در واقع ریشه ظهور مراکز خرید و بعدتر پرسشهایی چون «فود کورت چیست؟» را میبایست در یکی از کشورهای ابر قدرت جهان یعنی آمریکای رویا پرست جستوجو کرد.
ظهور مراکز خرید و تولد مفهومی نو!
پس از اقدام صاحبان کسب و کار در آمریکا و افتتاح اولین مرکز خرید بزرگ و سرپوشیده (با قابلیت کنترل شرایط جوی محیط)، امپراطوری مراکز خرید شکل گرفته و همانند قارچهای جنگلی تمام دنیا را فرا گرفت. خیلی زود اغلب شهرهای آمریکا و دیگر کشورهای پیشرفته آن دوران، مراحل ساخت و توسعه مراکز خرید خود را آغاز کرده و هر روز به تعداد این مراکز افزودند.
حال مردم شهرهای بزرگ که تحت تاثیر تبلیغات تلویزیونی خود را ملزم به خرید میدانستند، دیگر نگران یافتن مکان مناسب برای خرید بهترین و گرانترین (!) اجناس بازار نبوده و با ورود به مراکز خرید میتوانستند تا جای ممکن پولهای خود را خرج نظام سرمایهداری آن دوران کنند. (لابد حال گمان میکنید که ما هدف اصلی این مطلب، یعنی پاسخ به پرسش «فود کورت چیست؟» را فراموش کردهایم! اما نگران نباشید و ما را همراهی کنید، چرا که در مسیر درستی قرار گرفتهایم).
پس از انقلاب مراکز خرید و فراگیر شدن آنها، سیل عظیمی از مردم حتی برای خریدهای روزانه خود نیز به این مراکز سری زده و فضای پر هرج و مرج آنها را بیش از پیش شلوغ میکردند. دقیقا در میان همین حواشی و بلاتکلیفی آیندهٔ این کسب و کار، یکی از مراکز خرید نیوجرسی — در سال ۱۹۷۴ — با ایدهای کاملا نوآورانه اقدام به تاسیس اولین فود کورت آمریکا و جهان نمود!
احتمالا مردم آن دوران نیز با ظهور این مفهوم جدید از خودشان پرسیدهاند که «فود کورت چیست؟» و شاید هم عده کثیری صرفا برای روبرو شدن با این پدیده در آن سالها راه سفر به نیوجرسی را پیش گرفته باشند! اما چیزی که عیان است، برطرف نشدن پرسش «فود کورت چیست؟» تا کنون و حتی وجود سوالاتی بیشتر در این زمینه است.
سرای غذایی که در اصل فود کورت نام داشت
پس از افتتاح اولین فود کورت و ظهور اولین نشانههای پرسشهایی چون «فود کورت چیست؟»، اغلب مراکز خرید بزرگ آمریکا نیز دوام نیاورده و برای عقب نماندن از ماهیت رقابتی آن دوران، اقدام به احداث فود کورتهای خود کردند. اما حال نوبت آن فرا رسیده است که به شکلی جدی و محکم از خودمان بپرسیم: «فود کورت چیست؟» — کمی دیگر دندان روی جگر بگذارید، بالاخره به اصل مطلب رسیدیم.
در پاسخی اجمالی به پرسش «فود کورت چیست؟» میتوان اذعان داشت که این نام، در واقع به مکانهایی که صرفا با هدف گردآوری توزیع کنندگان غذا در یک محل متمرکز و فراهم آوردن فضایی برای صرف غذا به شکلی عمومی و سریع شکل گرفتهاند، اختصاص دارد. تعریف پیچیدهای بود؟ خب بگذارید از معادل فارسی این پدیده برای توصیف ماهیت و پاسخ به پرسش «فود کورت چیست؟» بهره بگیریم.
فرهنگستان ادب فارسی نام «سرای غذا» را به عنوان جایگزینی برای «فود کورت» ارائه کرده و همانگونه که از ساختار آن برمیآید، این مکان در واقع سرایی است که در آن غذا صرف میشود! البته برخی از ویژگیهای فود کورتها آنها را در دستهای جدا از رستورانها قرار داده و جهت تمیز دادن این کسب و کار با سایر موارد مشابه، در ادامه با هم به بررسی برخی از این خصوصیات منحصر به فرد خواهیم پرداخت.
دنیایی که دیگر جایی برای سرویسدهی نداشت!
همانطور که ذکر شد، فود کورتها صرفا مکانهایی مملو از فست فودها و رستوانهای متنوعی هستند که هدف اصلیشان تهیه و توزیع غذا به مشتریان حاضر در محل است. اما چه چیزی موجب بروز تفاوت در تعریف این مفهوم شده و حتی باعث بروز پرسشهایی چون «فود کورت چیست؟» میشود؟
خب برای درک بهتر این مفهوم، شما در وهله اول میبایست با ساختار فود کورتها بیشتر آشنا شوید. فضای فود کورتها محیطی مملو از رستورانها، فستفودها و حتی بعضا کافیشاپها را گردآورده و غالبا در بخش مرکزی و یا جانبی همین فضا، محلی برای نشستن و صرف غذای مشتریان پدید میآورد. میزها، صندلیها و سایر امکانات موجود در این محیط به شکل اختصاصی متعلق به هیچیک از رستوارنها، فست فودها و کافیشاپها نبوده و مشتریان پس از تهیه غذای خود میتوانند در مکان دلخواه خود نشسته و غذا یا نوشیدنی خود را میل کنند.
همین مسئله یکی از تفاوتهای اصلی فود کورت با سایر موارد مشابه را شکل داده و نقش موثری نیز در پاسخ به پرسش «فود کورت چیست؟» ایفا میکند. به عبارتی دیگر مکانهایی که دارای ویژگیهای فوق بوده و سرو غذا در آنها مستقیما از دکه به مشتری رخ دهد را میتوان فود کورت خواند.
فست فودها، رستورانها و کافیشاپهای موجود در فود کورت ها فاقد هرگونه سرویسدهی سر میز بوده و شما پس از خرید غذا از کابین مورد نظرتان، عهده دار باقی مسئولیتها و خدمات مورد نیازتان هستید. کابینهای موجود در فود کورتها در همان ابتدای کار (لحظه خرید غذا) موارد مورد نیازی چون قاشق، چنگال، نمک، فلفل و … را به شکل سلف سرویس یا از پیش آماده ارائه کرده و رابطه خدماتی خود را با شما قطع خواهند کرد.
نکته: در اغلب فود کورتهای دنیا، وظیفه پاکسازی میز و بازگرداندن سینی غذا به کابین فروشنده نیز به عهده خریداران است.
فود کورت که میگویند همین است و بس!
احتمالا تا به اینجا پاسخی برای پرسش «فود کورت چیست؟» در ذهنتان شکل گرفته و در حال سبک سنگین کردن اطلاعات وارده به سر میبرید! اما قبل از تکمیل این مبحث باید بدانید که طی سالهای اخیر، ظهور فود کورتها در کشور ما نیز به شکل چشمگیری افزایش یافته و از میان مشهورترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جام جم علاءالدین (اولین فود کورت ایران)
- باشگاه انقلاب
- پالادیوم
- برج میلاد
- هایپر استار
- پل طبیعت
- کوروش
- ارگ تجریش
- مگامال
- بام لند
- رزمال
- ایران مال
- تیراژه ۲
مراکز خرید در حال حاضر — و حتی با توجه به نوسانات اقتصادی اخیر — رونق خوبی داشته و همین امر موجب درآمد مناسب فود کورتهای موجود در این مکانها نیز هست. صنعت غذا در سراسر جهان در حال پیشرفت و افزایش روزافزون بازده بوده و اغلب صاحب نظران حوزه برنامهریزی مالی، سرمایهگذاری در زمینه غذا را جزو انتخابهای منطقی و پر سود دسته بندی میکنند.
کشور ما نیز در زمره مناطقی با پتانسیل بالای سرمایه پذیری قرار داشته و به دلیل وجود نیاز در بطن اقتصاد آن، سرمایهگذاری در زمینه فود کورت و یا سایر بخشهای مرتبط با تهیه و توزیع غذا نوید آیندهای روشن را میدهد. کلیه فود کورتهای ذکر شده در لیست فوق هماکنون در فهرست کسب و کارهای غذایی پر درآمد قرار داشته و همین امر نیز گویایی بازده بالای آنهاست. پس اگر اهل سرمایهگذاری بوده و یا به دنبال گزینهای مناسب جهت پایهریزی پروژه بزرگ بعدی خود هستید، دست از تفکر به پرسشهایی چون «فود کورت چیست؟» برداشته و خود را برای یک گام بزرگ، با بهرهوری بسیار بالا آماده کنید!
آیا میتوان یک فود کورت احداث کرد؟ چرا که نه!
گرچه در این مطلب، هدف اصلی ما بررسی پاسخهای احتمالی برای پرسش «فود کورت چیست؟» بود، اما بلاشک نباید بنا به این دلیل از ماهیت اقتصادی و پربازده این صنعت نوپا غافل شد. فود کورتها در دنیای امروز ما نقش پررنگی از منظر تجاری و اقتصادی ایفا کرده و سالانه سود هنگفتی را به جیب صاحبان خود انتقال میدهند.
بنابراین اگر اهل سرمایهگذاری بوده و یا به دنبال مناسبترین پروژه ممکن در بدنه اقتصادی فعلی کشورمان هستید، به خاطر داشته باشید که احداث یک فود کورت هدف دور از دسترسی نبوده و با بهرهگیری از نیروهای متخصص و حرفهای، توانایی کسب نتایجی مثبت را نیز خواهد داشت. ما در رستوپرو آماده تحقق اهداف بلند پروازانه و بزرگ شما به واقعیت بوده و با تجربه طولانی و درخشانمان در عرصه پایهریزی، احداث، برندینگ و حتی توسعه فود کورتها و سایر کسب و کارهای غذایی مرتبط، بهرهوری و موفقیت پروژه بعدی شما را تضمین خواهیم کرد.
همین حالا با مشاوران ما وارد ارتباط شده و اهداف بزرگتان را با آنها در میان بگذارید؛ متخصصان ما بلافاصله نقشه راه خطیر تان را سهل کرده و تا پایان راه همراه شما خواهند بود.